قدس آنلاین: با دکتر محید حسینی، کارآفرین نمونه کشور و صاحب برند جهانی اسنک ماهی صحبت میکنم و او به یکی از چالشهای بنگاههای اقتصادی یعنی گرفتن بهره به جای سود مورد انتظار و عدم تمکین بانکها از مقررات آمره حوزه پولی و بانکی اشاره میکند و معتقد است که صنعتگران کشور در غل و زنجیر زیاده خواهی بانکهای ربوی اسیر شدهاند. گفتوگوی قدس با این تولید کننده را بخوانید.
آقای حسینی شما دبیر پویش مردمی حذف ربا هستید و معتقدید که پاشنه آشیل رفع موانع تولید و رونق اقتصاد را باید در بانکها جستوجو کرد. مشکل بانکها از دیدگاه شما چیست؟
چند سال است حضرت آقا میگویند تولید، رونق تولید، جهش تولید، چه کسی قرار است جهش تولید را انجام بدهد؛ من فعال اقتصادی. ولی بانک لوله توپش را گرفته سمت من! دیدید همین بیروت رفت روی هوا. آقای بانک! شما این بلا را سرما تولید کنندهها آوردید. 80 درصد واحدهای صنعتی تعطیل هستند یا با 10 درصد ظرفیت کار میکنند، آن وقت ما 23 هزار شعبه بانکی در بهترین و گرانترین خیابانهای کشور داریم. این همه بانک را برای چی میخواهیم. حال سؤال این است گزارش مجلس میگوید 130 نفر در این کشور 85 درصد منابع بانکی را در اختیار دارند، شما گیرتان همین یک میلیاردی هست که به من صنعتگر دادید و سرمایه من را مزایده میکنید؟
بانکداری که مخالفش هستیم و به آن خرده میگیریم، شیوه بانکداری ربوی جاری در کشور است که حتی بعد از تصویب بانکداری اسلامی در سال 1362 هنوز این شیوه تغییر نکرده و تنها پوششی از اسلامی بودن را به روی خود کشیده و در باطن همان است که قبلاً بوده است.
آن چیزی که در سال 62 تصویب شد، این بود که بانکها در قالب تسهیلات پولی به عنوان واسطه، وجوه مردم را در اختیار تولید کننده بگذارند؛ البته در قالب عقودی که در بانکداری اسلامی مشخص شده است و بیشترش هم در بحث عقود مشارکتی است. در این روش بانک پول را به تولید کننده میدهد و به نسبت مشارکت هرچقدر سود بدست بیاورند، حلال است هم برای تولید کننده و هم برای بانک و هم برای سهامدار بانک و هم افرادی که در بانک سرمایهگذاری کردند. پس اگر مشارکت واقعی انجام شد و سودی حاصل شد، آن سود حلال است و میتواند به تولید کننده کمک بکند. اما بانکهای ما به جای اینکه قوانین بانکداری را اجرا بکنند، تمام عقودی که در این قانون آمده را صوری انجام میدهند.پوششی از اسلام روی آن کشیده اند، ولی در عمل دارند بهره میگیرند. بهره همان رباست. اینها خلط مبحث میکنند.
پس به نوعی رابطه تولید کننده با بانک را اصلاً بدهکاربستانکاری نمی دانید؟
درست است، ما دو تا شریک بودیم، شریک من سرم کلاه گذاشته است. او به من مثلاً یک میلیارد تسهیلات داده است. 2 میلیارد تا حالا از من گرفته و میگوید 6 میلیارد دیگر هم باید بدهی. بعد من بدهکار بانکی هستم یا طلبکار بانکی.
بانکها خانه و زندگی تولید کننده و کارآفرین را به مزایده میگذارند، کارخانهاش را به مزایده میگذارند، ممنوع الخروجش میکنند، تمام آزادیهای مشروع قانونی، خودش، خانوادهاش، ضامنین و راهنینش را میگیرند، چون به جای اجرای قوانین آنها را صوری اجرا میکنند.
نظام بانکی من را بدهکار و زمینگیر میکند و کارخانه من را با 100 کارگر تعطیل میکند و من ناچار به محکمه پناه میبرم، وقتی مقابل قاضی محترمی که قصد رسیدگی به درد من کارآفرین و صنعتگر را دارد، قرا میگیرم قاضی به جای اینکه تصور کند مقابل یک فعال اقتصادی و سرباز محقق کننده جهش تولید ایستاده است، با تفکری که بانک در ذهنش کاشته من را بدهکار بانکی میداند و به من میگوید: چرا بیت المال را بردی، باید آن را پس بدهی. در صورتیکه رابطه من با بانک رابطه بدهکار بستانکاری نیست. شراکت هم نیست، بلکه رباخواری است.
می فرمایید بانکیها چیزی که از شما میگیرند، سود نیست بهره است و این حرام است.
بله، آقایان و مسئولان بانکی! سود یک کلمه حلال است، سود یک واژه منزه و پاک است. سود حاصل کسب و کار است؛ یعنی انسان کار میکند از دانش و تحصیلات و علمش کالایی تولید میکند و با این تولید به جامعه خدمت میرساند و در ازای آن سودی دریافت میکند، بهره یعنی چه؟ یعنی اینکه پول کار کند، بانک به من تولید کننده یک تسهیلات میدهد 28 درصد و در بهترین حالت تولید من 10 درصد سود میکند، پس شمای بانک با من مشارکت نکردی، در سود من سهیم نبودی، بلکه شما از من بهره گرفتهای. اینکه 80 درصد واحدهای تولیدی شهرکهای صنعتی کشور تعطیل میشوند، حاصل همین رباخواری بانکهاست. معتقدم که بانکها اقتصاد ایران را به گروگان گرفته اند. بانک یک ابزار است و پشت این بانک نظام سرمایه داری است. دشمن ما فقط ترامپ نیست ما باید از تحریم کنندگان داخلی بترسیم که از درون به ملت و نظام ضربه میزنند.
حالا ما درد را شناختیم، بانکی وجود دارد که با گرفتن بهره مرکب و با تخلف از این قانون دارد فعالیت میکند، تولید کننده چه باید بکند؟
بله قانون بانکداری بدون ربا و برخی مقررات و مصوبات داریم که مربوط به شورای پول و اعتبار است و اینها جزو قوانین آمره هستند، ولی در بانک قراردادهای صوری سفید امضا را جلو ما میگذارند و بعد بانک پایش را میگذارد روی گردن ما و مجبورمان میکنند امضا کنیم، در حالی که بانکها اصلاً حق ندارند وثیقه خارج از طرح بگیرند.طبق قانون برای توسعه کارخانه اگر من تقاضای تسهیلات داشته باشم، بانک باید همان کارخانه اجرای طرح را به عنوان رهن در نظر بگیرد، ولی بانکها خانه و زندگی من را هم در رهن میگیرند، خانه و زندگی ضامن را هم در رهن میگیرند و نیتشان هم اصلاً اهلیت سنجی نیست. نمی گویند آقای دکتر حسینی شما که قصد گرفتن تسهیلات دارید چه پروژه ای داری و طرحت چه توجیه اقتصادی دارد. اصلاً من را به عنوان تولید کننده در نظر نمی گیرند، بلکه من را فقط به چشم وثیقه نگاه میکنند. اگر وثیقه داشتیم که پوشش بدهد به من وام میدهند. با خود میگویند ما که میدانیم این 10 درصد سود میکند و ما هم 40 درصد از او بهره میگیریم این تولید کننده دو سال دیگر به زمین میخورد، ما وثیقهها را نقد میکنیم و به نتیجه خودمان رسیدیم.
برگردیم به قانون، قوانین بانکی جز قوانین آمره پولی و بانکی کشور است. مجری آن بانک است، حالا اگر بانک قرارداد صوری سفید امضا با مشتری میبندد، اینجا چه کسی تخلف کرده است. مسلماً خود بانک، ولی تولید کننده هم به این شراکت تن داده است.
ببنیند، ما بانک زده هستیم، در حالی تحریم خارجی داریم، قیمت ارز هر دو ساعت بالا و پایین میشود، این تولید کننده با مالیات سرکار دارد، با ارزش افزوده با قانون کار و تأمین اجتماعی، با محیط زیست، اداره بهداشت و سازمان استاندارد، یعنی باید 160 مؤسسه را پاسخ بدهد و مثل یک تکه گوشت قربانی است که هر کسی میخواهد یک تکه از آن را بکند ببرد، دارد سعی میکند تولید و اشتغال زایی کند. یعنی دارد جهاد میکند. در این شرایط یک بانکی که با قرارداد به ظاهر مشارکت تسهیلات داده است، میآید میگوید من کار ندارم. یک پولی به تو داده ام سر 6 ماه پول من را میدهی یا نه؟ میگویم چه کنم. میگویند یک قرارداد دیگر با ما ببند و تسهیلات قبلی را تسویه کن. اصل پول قبلی به اضافه سود و جریمه مثلاً یک میلیارد شما تبدیل میشود به یک میلیارد و 500 هزار تومان و این دور تسلسل ادامه دارد تا به خاک سیاه بنشینی.
این دور تسلسل بیهوده که گفتید همان استمهال بانکی است که برای نجات تولید کنندگان بدهکار پیشبینی شده است؟
در حقیقت اینها همان ربح مرکبها را به اسم استمهال میدهند. استمهال واژه مقدسی است که از مهلت دادن میآید در شرع مقدس اسلام یک کسی بدهکار میشد به او مهلت داده میشد تا کار کند و بدهی اش را بدهد، اما بانکهای امروزی چه میکنند؟ آن یک میلیارد را بالاتر گفتم به من تولید کننده داده اند، این را میکنند 20 میلیارد و وقتی نمی توانم بدهم میگویند برایت استمهال میکنیم. یعنی برایت جریمه پلکانی تا 80 درصد حساب میکنیم و پنج سال به تو مهلت میدهیم که این رقم به 100 میلیارد هم برسد. قوانین و شرع رابه سخره گرفتند.
به تازگی بخشنامهای توسط رئیس قوه قضائیه درباره ربح مرکب صادر شد.
بله باید تشکر ویژه از رئیس قوه قضائیه داشته باشیم که مردانه پای کار ایستاده است و جزو کسانی است که با مفاسد واقعاً برخورد میکند. ایشان به قضات محترم گفته است بانک هایی که بهره مرکب گرفتند و قوانین آمره پولی و بانکی را رعایت نکردند به دعواهایی که آنها بر علیه تولید کنندگان مطرح میکنند، اعتنا نکنند. این موفقیت بزرگی است و این حاصل چهار سال مبارزه پویش مردمی حذف رباست. ما طی دو جلسه هم خدمت آقای رئیسی و معاونت پیشگیری بودیم و مسائل را به گوش آنها رساندیم و ایشان به ما قول دادند و مردانه پای قولشان ایستادند.
راهکار و پیشنهاد شما چیست؟
راه درست تمکین از قانون است. هر دو طرف بانک و فعال اقتصادی شناسامه دار باید به قانون تمکین کنند. ما دو شریک هستیم . سود کردیم به نسبت مشارکت برداشت کنیم، اگر ضرر کردیم هم در آن شریک هستیم. این طور که باشد، بانک وقتی میخواهد به من پول بدهد، ابعاد من را با وثیقه ام اندازه نمی گیرد، بلکه حتماً طرح توجیهی من را میخواند که آیا سودده هست یا نه. ولی وقتی ملاک پرداخت تسهیلات وثیقه است معلوم است نظارتی نباشد بهتر است، تولید کننده ضرر کند، بانک وثیقه را به جیب میزند.یک بار برای همیشه باید به قانون بانکداری بدون ربا برگردیم. این پاشنه آشیل است.
انتهای پیام/
نظر شما